Over hoe leuk je drama vindt

BlogquoteDramadriehoek

Als je jezelf maar op de automatische piloot voort laat slepen door wat er gebeurt kom je niet waar je wil zijn. Je onbewuste wil alleen maar veilig overleven. Maar we zijn veel te verwend om alleen maar veilig te overleven. We hebben het veel te goed. Overleven doen we toch wel. Inmiddels willen we de keuze hebben om dood te gaan in plaats van middelmatig door te leven. Nog steeds is ons brein bezig met het zoeken naar gevaar. Je amygdala moet gevoed worden met gedoe.
We zijn vooral gefocust op gevaar. En omdat we dat zijn, zien we de positieve dingen helemaal niet. Bij het koffieapparaat is het vrij gebruikelijk dat je geroddel, gezeur of geklaag hoort. Het komt veel minder vaak voor dat men het daar heeft over hoe goed iets geregeld is, hoe zinvol de laatste meeting was of hoe blij iedereen is met de arbeidsvoorwaarden. Als er hondenpoep op straat ligt klaagt iedereen er over, maar als het weg is hoor je niemand meer. Er zijn weinig bijeenkomsten bekend waarbij de hele buurt samenkwam om het er eens over te hebben hoe schoon de straten wel niet zijn.

We houden van gezeur. En zeuren doen we in de dramadriehoek. De basis van de dramadriehoek is de gedachte ‘het ligt niet aan mij, het ligt aan de ander’. Een externe ‘locus of control’. Alles ligt aan anderen en je kunt er zelf niets aan doen. Het effect is dat er allerlei negatieve emoties ontstaan die op hun beurt allerlei reacties op gang brengen.

De driehoek bestaat uit drie rollen die elkaar in stand houden. Ten eerste is er de aanklager. De stoker. De olie-op-het-vuur-gooier. Diegene die bij het koffieapparaat begint. Die roddels in de wereld helpt. Die wijst altijd naar de ander. Is altijd bezig met de schuldvraag. Anderen snappen er niks van. Zij doen het altijd fout. De slachtofferrol is een populaire. Het slachtoffer betrekt alles op zichzelf. Voelt zich altijd benadeeld, zelfs als het een hele groep aan gaat. Het slachtoffer is heel speciaal. Heeft alles ook al een keer meegemaakt, maar dan erger. Het ligt nooit aan hem of haar. Hij of zij kan er niks aan doen. Jezelf continu als slachtoffer opstellen is ook vreselijk egoïstisch. Alsof de hele wereld bezig zou zijn om jou het leven zuur te maken. Sorry. Zo belangrijk ben je niet.
Het is niet zo dat het ‘precies jou overkomt’. Het gebeurt waarschijnlijk ontzettend veel mensen elke dag. Maar dat zie jij niet en daarom voel je je bijzonder. Maar dat ben je niet. Je bent net zo bijzonder als die persoon die zichzelf zo ontzettend fantastisch veel beter vindt dan alle andere mensen. Jullie zijn gelijk, maar ervaren het anders. Het verschil is een mentale instelling.
De slachtofferrol is hartstikke handig, want goed voor je zelfvertrouwen. Als het niet aan jou ligt, dan ben jij dus perfect. Dus schuif lekker de schuld af op een ander, dan gaat die het maar oplossen. Kan jij lekker blijven zitten klagen. In je comfort zone. Jij kan er niks aan doen. Jij blijft lekker doen wat je gisteren deed. En daar ben je toevallig keigoed in. En zo stijgt direct je zelfvertrouwen, wat vervolgens weer handig is in sociaal verkeer.
Een variant van het slachtoffer is de redder. Die zich alle problemen van anderen aantrekt, zich er mee gaat bemoeien en ze wil oplossen. Die neemt het ‘lijden’ van het slachtoffer over en gaat zij aan zij meehuilen.
Dan is er nog de instandhouder. De naam zegt het al, deze houdt het in balans. Met zinnen als ‘het valt allemaal wel mee joh’ kunnen de aanklager en het slachtoffer weer een uurtje door. De instandhouder heeft behoefte aan harmonie en wil daardoor de negativiteit onder het tapijt schuiven, bedekken onder de mantel der liefde. Maar daar nemen slachtoffer en aanklager natuurlijk geen genoegen mee. Het probleem blijft bestaan en wordt niet opgelost. Misschien wordt het weer rustig bij het koffieapparaat, maar bij het volgende rondje koffie gaat het gesprek gewoon weer verder.

Figuur 10: Dramadriehoek

Je kunt heel snel van rol switchen. Drama’s kunnen zich ook in je eentje in je hoofd afspelen; je hebt er niemand voor nodig.
Gedoe aanhoren, te bevestigen, meeroddelen (of er zelfs maar bij staan), meeknikken, doorvragen, voedt de aanklager en maakt jou instandhouder. Hiermee bevestig je samen dat je niet in staat bent boven de middelmaat uit te stijgen en blijf je in de dramadriehoek.
De amygdala vindt het heerlijk, al dat gedoe. Negativiteit is fijn!
Iemand is verliefd op iemand en is gesignaleerd in het fietsenhok. Je collega heeft een uitnodiging gehad om morgenochtend om acht uur bij de baas te verschijnen.
En heb je gehoord van de nieuwe strategie? Dat gaat natuurlijk weer niks worden. Net als die andere langetermijnstrategie van vorig kwartaal.
Er komt ‘weer’ geen salarisverhoging dit jaar. En heb je al gehoord van Hans? Die heeft wel iets gehad, hoorde ik van Jannie die het van Petra had gehoord.
Nou en. Leuk voor ze. Hoor het eens aan zonder er instemmend op te reageren. Reageer niet. Ook niet non-verbaal. En het gesprek bij de koffiemachine valt direct dood. Zonder bevestiging en aanwakkering (en het eindeloos herhalen van een nutteloos feit) blijkt dat er helemaal geen verhaal is. Objectief gezien is er helemaal geen basis om het er over te hebben. Terug naar de feiten gaan maakt het in een keer niet meer leuk. Feiten zijn helemaal niet spannend. Een probleem is slechts een combinatie van feiten die voor jou ongunstig is. Het probleem maken we zelf.
Maar ja, als jij diegene bent die het gezeur of geroddel terugbrengt naar de feiten vinden ze jou niet meer leuk. Je wordt buitengesloten. Het gesprek valt al dood als jij er aan komt. De lunch is een stuk minder leuk met jou er bij. En dus gaat je alarmbel af: je angst om er niet bij te horen. Als je meedoet krijg e instemmend geknik. Mensen lachen, je wordt uitgenodigd om mee te doen. Dat activeert je serotoninesysteem waardoor je je goed voelt. Meedoen is de makkelijke, lekkere weg. Er tegenin gaan, er niet aan mee doen of er boven staan kost energie.
Dat ‘leuk’ is dus je zoogdierenbrein dat schreeuwt om gedoe. Terwijl er in de dramadriehoek helemaal niets aan de hand is. Er wordt een probleem gecreëerd, groter gemaakt en in stand gehouden.

Dat je weg moet blijven uit de dramadriehoek lijkt me helder.

Groeten,

Frank

Deze post (of een bewerking daarvan) is onderdeel van mijn boek ‘En nu echt!’.

En nu jij!

Als je nog niet uitgelezen bent, er staan nog 350 blogs voor je klaar. En bijna 100 podcasts. Of bestel een van mijn boeken.
Wil je een mailtje krijgen als er een nieuwe blog of podcast online staat en mijn boek ‘En nu jij!’ als ebook ontvangen? Schrijf je dan in voor mijn update.
Maar van lezen en luisteren alleen kom je niet vooruit. Wil je echt aan de slag? Start dan vandaag nog met mijn coachingsprogramma of schrijf je in voor een training.