Voor iedereen die vindt dat het invullen van een WK-pool eigenlijk onder de kansspelbelasting zou moeten vallen, hierbij een heldere uiteenzetting over de feitelijke invloed van Jabulani (de bal) op het verdere verloop van het wereldkampioenschap. Natuurlijk had je dit liever geweten voordat je de pool invulde… Gelukkig kun je voor de nog komende wedstrijden je ingevulde scores nog aanpassen na het lezen van dit stuk.
De naam Jabulani komt uit het Zoeloe, de taal van de de grootste etnische groepering in Zuid-Afrika. Jabulani betekent “feestelijk vieren”. Fabrikant Adidas heeft de bal elf kleuren gegeven, die symbool staan voor de elf officiële talen en elf Zuid-Afrikaanse stammen in Zuid-Afrika.
Tot zover de introductie. Nu de meest essentiële, need to know, feiten die bijdragen aan het vormen van een helder beeld over de voordelen of nadelen van deze bal. Daarna volgt een korte toelichting op het gedrag van de bal in de lucht (Jabulanisch gedrag), waarna wordt afgesloten met een uitleg over wat dat nu allemaal betekent voor het spel.
De Bal:
1. De bal is rond, uitzonderlijk rond!
2. Hij (ballen zijn mannelijk tenslotte) beweegt daardoor consistent waar je hem ook raakt
3. Het rotatiecentrum valt samen met het massacentrum (niet vergeten!), daardoor wiebelt deze bal minder in de lucht. Op het gras wiebelt Jabulani uit zichzelf van nature niet
4. Om de bal minder rond te maken zijn de ontbrekende en ontsierende naden alsnog toegevoegd in de vorm van Aerogrooves (wie kent ze niet)
5. Daardoor is de bal ruwer
6. De bal bestaat uit 8 vlakken van Thermoplastisch Polyurethaan. De Teamgeist WK-bal bestond uit 14 stukken. De traditionele voetbal bestaat uit 32 zeshoeken en vijfhoeken
7. Jabulani is geplakt, en niet gestikt
Jabulanisch gedrag:
I. Als de bal niet te snel gaat, ontstaat er een laminaire luchtstroom. Gaat deze sneller dan breken de geordende luchtlaagjes op en ontstaat een turbulente luchtstroom
II. De luchtstroom achter een bal heet zog. Dik zog heb je bij een laminaire luchtstroom, waarbij de bal snel afremt in de lucht. Smal zog ontstaat bij turbulente luchtstroom waardoor de bal minder snel afremt
III. Tussen de laminaire en turbulente luchtstroom bestaat een omslaggebied.
IV. Wat iedereen natuurlijk weet is dat de weerstandscoëfficiënt in het omslaggebied tussen de laminaire luchtstroom en de turbulente luchtstroom sterk afneemt. Logisch in dit kader is dat de luchtstroom in dit omslaggebied instabiel is. Bij de Jabulani bevindt dit gebied zich bij snelheden tussen de 14 en 19 meter per seconde. Dit is hoger dan bij de Teamgeistbal van het vorige WK.
V. De weerstandscoëfficiënt van Jabulani is lager dan die van Teamgeist waardoor bij gelijke trap Jabulani 5% sneller is. Bovendien is het effect van een aan de bal meegegeven effect bij Jabulani met een turbulente luchtstroom, dus na het omslaggebied, groter
VI. Algemeen wordt aangenomen dat de balsnelheden in de praktijk vaker in het omslaggebied van de Jabulani liggen dan in die van de Teamgeist.
Wat betekenen deze feiten nu eigenlijk voor het spel:
I. Een logisch gevolg van een uitzonderlijk ronde maar ruwere gelijmde in plaats van gestikte bal, die uit slechts 8 in plaats van meerdere panelen bestaat, die minder rond is gemaakt door Aerogrooves, waarbij dan wel als voorwaarde geldt dat het rotatiecentrum samen valt met het massacentrum, is een stabiele laminaire luchtstroom. Anders zou het zog achter de bal dikker worden. En dat wil je niet, begrijpen jullie? Dat is logisch, er zitten niet voor niks putjes op een golfbal.
II. Als een speler harder schiet dan 19 meter per seconde (70 km per uur), gaat Jabulani nog eens 5% sneller.
III. Stekelenburg heeft al aangegeven de bal vaker te zullen gaan wegstompen in plaats van te vangen. Ook zijn collega’s uit Frankrijk, Italië, Engeland en Brazilië hebben moeite met de Jabulani.
IV. Rafaël van der Vaart en Frank Lampard hebben aangegeven met verraderlijke lange afstandschoten van de nieuwe bal te profiteren.
Conclusie
I. Als in vergelijking met eerdere toernooien de spelers vooral schoten blijven afvuren in de snelheidsrange tussen 14 en 19 m/s zal de bal meer gaan zwabberen.
II. Vanwege het onvoorspelbare gedrag van Jabulani in deze range zullen de keepers minder gaan vangen.
Een zwabberbal ligt dus niet aan de bal, maar aan de spelers. Of wel: wat heb je er zelf aan gedaan?
Trouwens, de laminaire en turbulente luchtstromen, alsook die in het omslaggebied worden stevig beïnvloed door de luchtdrukverschillen tussen de verschillende stadions in Zuid-Afrika. Deze lopen op tot 20 procent. Dit betekent dat de bal in Johannesburg (1700m) enkele procenten harder gaat dan op zeeniveau. Het ontwerp van Jabulani is een factor tien minder van invloed op het gedrag van de bal dan deze luchtdrukverschillen…
Dus. Het is maar dat jullie het weten.
Groeten,
Marijn en Frank
